O empatii kinestetycznej

Ludzie chcą czuć się widziani i rozumiani. Na tę ich potrzebę odpowiada zdolność terapeuty do współodczuwania i adekwatnego reagowania na ich przeżycia. Ta zdolność to empatia.

W psychoterapii tańcem i ruchem mówimy o empatii kinestetycznej

Odnosi się ona do reakcji emocjonalnych terapeuty w odpowiedzi na ruch pacjenta. Jest to proces bycia obecnym, obserwowania i ucieleśniania ruchu pacjenta poprzez doświadczanie, odzwierciedlanie, dostrojenie. Terapeuta tańcem i ruchem śledzi swoje reakcje cielesne i emocjonalne w odpowiedzi na to co wyraża pacjent / uczestnicy grupy. Kiedy dołącza do poruszającej się osoby odzwierciedlając jej ruch, świadomie dostraja się do jej jakości ruchowych, rytmu, emocji. Pozwala to niejako „wejść w skórę“ pacjenta, wczuć się w świat jego wewnętrznych przeżyć.

Zdolność do odczuwania empatii

Ta zdolność jest zakorzeniona we wczesnych interakcjach niemowlęcia i dziecka z rodzicem / obiektem miłości. Kiedy rodzic odczytuje sygnały niewerbalne wysyłane przez dziecko i dostraja się do dziecka, ma ono poczucie, że inna osoba dzieli z nim jego uczucia. Doświadcza dostrojenia emocjonalnego. Doświadcza poczucia bycia widzianym, słyszanym, fizycznie i emocjonalnie obejmowanym. Badania z obszaru neurobiologii dowodzą, że jesteśmy wyposażeni w biologiczne mechanizmy, dzięki którym tworzymy więzi i dzięki którym jesteśmy zdolni do empatii. Jednym z takich mechanizmów są neurony lustrzane. Za ich sprawą dochodzi w naszych mózgach do „symulacji” stanu wyrażanego przez drugą osobę, co pozwala nam współodczuwać, dzielić z tą osobą jej subiektywny świat przeżyć.

Co pomaga w rozwijaniu empatii kinestetycznej?

Dzielimy się kilkoma wskazówkami:

  • Zadbaj o spokój, otwartość i wrażliwość umożliwiające dostrojenie się do drugiej osoby. Pomocne w tym mogą być rytuały ruchowe, świadomy oddech, ruch osadzający w ciele, itp.
  • Rozwijaj obecność. Pomyśl co pomaga ci być w „tu i teraz” i podążać za tym co się dzieje? Pomocna jest praktyka metod rozwijających uważność i obecność, np. Ruchu Autentycznego 
  • Zwracaj uwagę na własne reakcje cielesne, stan emocjonalny, zmiany w postawie lub ruchu podczas sesji/warsztatu. Czy są one reakcją na to co wnosi pacjent lub grupa? Co mogą mi mówić o tej osobie lub grupie? Są to hipotezy, które, tak jak podczas uważnego słuchania, należy sprawdzać z pacjentem / grupą.
  • Świadomie dostrajaj się do tego z czym jest w danej chwili pacjent/grupa.
  • „Wypróbuj” ruch czy postawę pacjenta i zaobserwuj własne reakcje cielesne i emocjonalne.
  • W lepszym rozumieniu świata przeżyć pacjenta i własnych reakcji emocjonalnych pomocna jest superwizja